شبیهسازی حمله نظامی به ایران در بازی آنلاین یک اندیشکده آمریکایی
■ وزیر دفاع سابق آمریکا: اقدام نظامی علیه ایران یک حماقت است ■
به گزارش اشراف، مجله آمریکایی«سیاست خارجی» در مقالهای به قلم «مارک جاکوبسن» مینویسد: در اوایل این ماه، «رابرت گیتس» ، وزیر دفاع سابق آمریکا، طی یک سخنرانی در ویرجینیای آمریکا، اشاره کرد که اقدام نظامی علیه ایران برای جلوگیری از بلندپروازیهای هستهای آن یک حماقت است. وی افزود: «نتایج حمله نظامی آمریکا و یا اسرائیل به ایران، به نظر من، فاجعهبار خواهد بود و برای چند نسل، در آن بخش از جهان گریبانگیر ما خواهد شد.»
■ پروژه امنیت ملی ترومن، یک بازی جنگی آنلاین با مضمون حمله نظامی به ایران ساخته است■
با این حال، بسیاری در واشنگتن بر این باورند که اقدام نظامی نه تنها یک گزینه بالقوه، بلکه یک گزینه مطلوب به شمار میرود. پروژه امنیت ملی ترومن، یک بازی جنگی آنلاین با نام «به من بگو چطور تمام میشود» طراحی کرده، که به کاربر اجازه میدهد تا نقش رئیسجمهوری را که به جنگ با ایران خواهد رفت بازی کند. این نشان میدهد که چرا «گیتس» درست میگوید، چرا کسانی که از اقدام پیشگیرانه نظامی (در حال حاضر) حمایت میکنند اشتباه میکنند، و چرا سیاستهای فعلی دولت باراک اوباما در حال گذار از موقعیتهای سیاسی، نظامی، و دیپلماتیک فوقالعاده پیچیده و پویا است.
■ قدم اول بازی این است: شما یک رئیسجمهور هستید و باید تصمیم بگیرید ■
سناریو از این قرار است: شما یک رئیسجمهور هستید و باید تصمیم بگیرید. سازمان اطلاعاتی ایالات متحده اشاره کرده است که ایرانیها از «خط قرمز» غنیسازی 20 درصدی عبور کردهاند. به عبارت دیگر، شما در منطقهای هستید که «بنیامین نتانیاهو» ، نخست وزیر اسرائیل، در سخنرانی ناشیانه خود درباره مسیر دستیابی به یک بمب اتمی، در طول نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر، به آن اشاره کرد. با این حال، آنچه اهمیت دارد این است که شاید هنوز هم برای منصرف کردن ایران از نظامیسازی قابلیتهای خود دیر نشده باشد. در واقع، به نظر مشاوران شما، هنوز ماهها یا سالها باقی است تا ایران بتواند یک سلاح بسازد و بیشتر از آن باقی مانده تا بتواند این سلاح را با یک سیستم پرتابه از قبیل موشکهای بالستیک مجهز کند. سناریو به شما این اجازه را نمیدهد که دست روی دست گذاشته و منتظر بمانید. باید تصمیم بگیرید: آیا دست به حمله پیشگیرانه خواهید زد؟ یا قبل از درگیرشدن در اقدام نظامی علیه ایران، یک ائتلاف تشکیل میدهید؟
■ در جنگ حوادث آنطور که انتظار داریم اتفاق نمیافتد ■
آنچه به دنبال میآید، مجموعهای است از توضیحات دقیق در مورد تنشها و واقعیتهای حملات پیشگیرانه، بندبازی روی طناب بازدارندگی، و اجرای طیف وسیعی از واکنشها و ضدواکنشها با شدت تهاجمی کم تا زیاد. به عنوان مثال، در یک نقطه از زمان، وزیر امور خارجه، اهمیت تشکیل ائتلاف را به شما یادآوری میکند. مشاور امنیت ملی اشاره میکند که احتمالا یک ائتلاف، مزایای نظامی چندانی نخواهد داشت. رئیس دفترتان که یک سیاستمدار خبره و فرزانه است اشاره میکند که نباید برای تشکیل ائتلاف تاخیر کنید، چرا که ممکن است آمریکاییها گمان کنند شما «امنیت آمریکا را در سازمان ملل به نظرسنجی گذاشتهاید.»
از آنجا که میتوانستم در این بازی، تاریخ را بازنویسی و از دوباره بازی کنم (در آیپد خودم به همین ترتیب) ، چندین بار این سناریو را بازی کردم و هر بار، گزینهها و مسیرهای متفاوتی را انتخاب کردم – شاید بتوان گفت یک نوع «انتخاب ماجراجویی» برای سیاستمداران. چندبار با سیاست پیشگیرانه و بارهای دیگر با احتیاط عمل کردم، اما هر دفعه با چالش خشونت فزاینده و درگیری گستردهتر مواجه شدم. متوجه شدم که واکنش ایرانیها [در بازی] همانند دنیای واقعی است و واکنشهای نامتقارن و یا غیرمنتظره آنها، باعث کاهش اثربخشی ضدواکنشهای من میشود. همانطور که «کارل فون کلازویتز»، نظریهپرداز نظامی، به شکلی ماهرانه بیان کرده، «در جنگ، بیش از هر جای دیگری، حوادث آنطور اتفاق میافتند که انتظار نداریم.»
■ اگر یک چیز قطعی در مورد جنگ وجود داشته باشد، عدم قطعیت آن است ■
به عبارت دیگر، اگر یک مورد قطعی در مورد جنگ وجود داشته باشد، عدم قطعیت آن است. این بازی به ما یادآوری میکند که حتی با بهترین درک از قابلیتها، مقاصد و اثربخشی دشمن، تا زمانی که رویدادها حادث نشوند، نمیتوانیم بدانیم که چه چیزی اتفاق میافتد. حتی اگر ما درست حدس بزنیم، ممکن است دشمن به نتایج غیرمنطقی رسیده باشد و یا با سهلانگاری، عجله، نافرمانی، تنبلی و یا خستگی – عوامل انسانی در جنگ – روبهرو باشد. در سناریوهای مختلفی که بازی کردم، به شباهتهای مهمی پی بردم. با وجود رویکردهای مختلف، نتوانستم برای جلوگیری یا مقابله با حملات ایران به کشتیهای حمل تجاری و افزایش قیمت نفت به 100 دلار - و در یک تلاش ناموفقتر، به دویست دلار – در بشکه، کار چندانی انجام دهم. به همین ترتیب، قیمت گاز با 6 و 7 دلار در گالن سر به فلک کشید. این نوع شوک اقتصادی، برای اقتصاد ایالات متحده که بعد از یک رکود وحشتناک شروع به بازیابی کرده، ویرانگر خواهد بود.
■ آنچه وخیمتر است، مرگومیر اجتنابناپذیر در نتیجه اقدام نظامی است ■
آنچه مهمتر است، مرگومیر اجتنابناپذیر در اثر اقدام نظامی است – مرگ اجتنابناپذیر سربازان در اثر تاکتیکهای «بزن در رو» علیه کشتیهای تجاری و نظامی نیروهای ائتلاف توسط قایقهای کوچک ایرانی. به همین ترتیب، با هر حرکت نظامی از سوی ایالات متحده، حملات تروریستی با حمایت ایران و شاید عناصر عملیاتی حزبالله افزایش یافت. در برخی موارد - حتی زمانی که من سعی به تنشزدایی داشتم - این حملات به عراق، اسرائیل و منطقه خلیج فارس محدود بود، اما در موارد دیگر، ایرانیان نیز جریان انتقال سلاحهای پیشرفته را به شورشیان افغانستان افزایش داده و یا از اقدامات تروریستی علیه منافع اروپا و آمریکا پشتیبانی کردند. جای تعجب نبود که هزینههای جنگ با ایران سر به فلک کشید – با توجه به سطح مداخله نظامی آمریکا، از 2 تا 9 میلیارد دلار در هر ماه.
■ بازداشتن ایران از بازسازی برنامههایش تقریبا غیرممکن است ■
در خاتمه، این بازی، مشکلات عملیاتی برای اجرای محاصره دریایی، اقدام به حمله هوایی، و حل مشکلات فنی مرتبط با اهداف [و تاسیسات] زیرزمینی را نشان میدهد. این مسئله حاکی از این است که حتی یک حمله خوب طراحیشده، با دقت هدفگیریشده، و ماهرانه اجراشده علیه طیف گستردهای از تاسیسات هستهای ایران، تنها برنامه حکومت ایران را به تعویق میاندازد - ولی متوقف نمیکند - و احتمالا آثار جانبی مخربی به همراه خواهد داشت. همانطور که «کالین کال» ، یک مقام سابق پنتاگون برای سیاست خاورمیانه اشاره نموده، این مسئله نیز در خصوص اقدام نظامی پیشگیرانه، یک نقطه کور در تفکر فعلی اسرائیل است: «بازداشتن ایران از بازسازی برنامههایش تقریبا غیرممکن است. در مقایسه با مورد عراق در سال 1981، زیرساختهای هستهای ایران بسیار پیشرفتهتر، پراکندهتر و محافظتشدهتر بوده و در زمینه فنآوریهای کلیدی، کمتر به منابع خارجی متکی است.»
■ آغاز جنگ در جهت منافع ایالات متحده و اسرائیل نخواهد بود ■
هشدارهای «گیتس» و «کال» چارچوب فکری پاسخهایی را که این بازی مطرح میکند، فراهم میآورد: تنها راهحل واقعی، نیازمند مداخله گسترده نظامی است. گزینههای سهلتر، تنها برنامه هستهای نوپای ایران را به تعویق میاندازند. اگر جنگ در جهان واقعی آغاز شود، این گزینه منجر به مرگ هزاران نفر از سربازان ایالات متحده (و شاید نیروهای ائتلاف) شده و شاید موجب یک جنگ گستردهتر شود - که در جهت منافع ایالات متحده، اسرائیل، و یا دهها هزار نفر از افرادی که به احتمال زیاد، در آتش این جنگ خواهند سوخت نیست. در حالی که ایران نمیتواند مجاز به توسعه سلاحهای هستهای شود، ایالات متحده باید انتخابهای بسیار سنجیدهای انجام داده و قبل از تبدیل شدن ماجرا به یک جنگ پرهزینه با ایران - به رغم تمام تلاشها - طیف وسیعی از گزینههای دیپلماتیک و اطلاعاتی را مورد بحث و بررسی قرار دهد.